Wczytuję dane...
Przewodnik po miodarkach

Jaką miodarkę kupić? 

Miodarka inaczej nazywana miodziarką lub wirówką do miodu jest niezbędnym urządzeniem w pracy każdego pszczelarza. Wybór odpowiedniej miodarki nie jest zadaniem łatwym gdyż występują one w różnych rozmiarach, typach jak i rodzajach, dodatkowo stosunkowo duży koszt zakupu urządzenia i jego długoletnia amortyzacja sprawią że taki zakup musi zostać dobrze przemyślany.

Wirówka do miodu powinna być przede wszystkim dostosowana do wielkości pasieki, stylu pracy i preferencji pszczelarza. Zarówno za duże, jak i za małe urządzenie nie spełni oczekiwań stawianych przed nim podczas wirowania miodu. Warto przed zakupem zapoznać się z tym jakie występują typy i rodzaje miodarek oraz jakie są miedzy nimi podstawowe różnice tak aby dobrać urządzenie najlepiej dopasowane do własnych potrzeb.

 

Trochę o samej miodarce jako urządzeniu do wirowania miodu.

Za wynalazcę miodarki uważa się František Hruška. Nastąpiło to w 1865 roku i było to przełomowe odkrycie, wcześniej bowiem miód pozyskiwano wyciskając go na różnego rodzaju prasach co wiązało się ze zniszczeniem plastrów. Większość miodziarek występujących na rynku opiera się na podobnych założeniach technicznych co pierwsze urządzenia tego typu  i wykorzystuje zjawisko siły odśrodkowej powstającej w trakcie ruchu obrotowego.Miodarki składają się z reguły ze zbiornika z zaworem do zlewania miodu oraz z wirnika z koszem na którym układa się ramki. Siła odśrodkowa powstająca w wyniku ruchu obrotowego wirnika z ramkami powoduje wyrzucenie miodu z komórek plastrowych na ścianki zbiornika wirówki po których ścieka do zaworu spustowego.

W przeszłości do budowy miodarek wykorzystywano różnego rodzaju materiały min. drewno oraz stal emaliowaną,ocynkowaną i nierdzewną. Nowoczesne miodarki są najczęściej wykonane ze stali nierdzewnych ale na rynku są również dostępne wirówki do miodu wykonane z tworzyw sztucznych lub z stali z powłokami antykorozyjnymi. Mogą one mieć napęd ręczny, elektryczny lub ręczno-elektryczny. Napędy wirówek do miodu są z reguły wyposażone w przekładnie zębate lub pasowe. Można wyróżnić dwa sposoby montażu napędów: u góry (napęd górny), lub pod spodem zbiornika (napęd dolny). Kosze miodarek są przeważnie osadzone na łożysku lub tulei ślizgowo-oporowej i połączone z przekładnią napędu. Większość miodarek jest wyposażona w pokrywy zbiornika (pleksiglasowe lub metalowe). W celu przyspieszenia procesu cedzenia odwirowanego miodu niektóre modele  wyposażone są w podgrzewane dna i ściany zbiornika.

Jak dzielimy miodarki?

Miodarki dzielą się na 3 podstawowe rodzaje:

  • diagonalne (hrodialne),
  • radialne (promieniste)
  • kasetowe.

Miodarki diagonalne

W miodarce diagonalnej ramki z plastrami ustawione są w pozycji równoległej do ściany bębna. Po odwirowaniu miodu z jednej strony plastrów wyjmujemy ramki, przekręcamy je o 180 stopni i powtórnie wirujemy, dzięki czemu odwirowujemy miód z drugiej strony plastrów. Zaletą miodarek diagonalnych jest ich uniwersalność. Cechę tę cenią szczególnie pszczelarze którzy wykorzystują kilka typów ramek różniących się wymiarami. Należy jednak upewnić się przed zakupem czy wymiary kosza są wystarczająco duże aby zmieścić tam ramki użytkowane na pasiece. Inną zaleta miodarek diagonalnych jest fakt że wirowanie ramek odbywa się w kierunku równoległym do ściany urządzenia i polega na prostopadłym działaniu siły odśrodkowej do płaszczyzny plastra i prawie jednakowo na całą jego powierzchnię. Dzięki temu miód z komórek jest wyrzucany równomiernie a proces wirowania nie wymaga dużych obrotów co nie uszkadza plastrów.

Prosta konstrukcja i stosunkowo nieduże gabaryty miodziarek diagonalnych sprawiają że są one relatywnie tańsze w zakupie w porównaniu do miodarek radialnych lub kasetowych. Wirówki tego typu maja także pewne ograniczenia - jest to przede wszystkim konieczność odwracania ramki z jednej strony na drugą co wydłuża czas pracy oraz kosze o stosunkowo niewielka pojemności ramek (z reguły od 2 do 6 ramek). Z tych powodów miodarki diagonalne nie są preferowane w dużych pasiekach towarowych natomiast są bardzo popularne i idealnie sprawdzają się w przypadku pszczelarzy, którzy posiadają małe lub średnie pasieki. Miodarki diagonalne mogą być wyposażone w napęd ręczny, elektryczny lub ręczno-elektryczny.

Miodarki radialne

W miodarkach radialnych (promienistych) - ramki są umieszczone promieniście w stosunku do osi wirnika a miód podczas wirowania wylatuje jednocześnie z obydwu stron plastra. Miodziarki radialne pozwalają na jednoczesne wirowanie od kilkunastu do kilkudziesięciu ramek co znacznie przyspiesza prace podczas miodobrania. Jest to zaleta szczególnie doceniana przez pszczelarzy posiadających średnie i duże pasieki. Konstrukcja miodarek promienistych wymusza stosowanie większych prędkości obrotowych w celu wyrzucenia miodu z komórek w porównaniu do miodarek diagonalnych i kasetowych. Należy mieć też na uwadze ze wirowanie miodów gęstych takich jak np. miód wrzosowy może być utrudnione w tego typu urządzeniach.

Miodarki kasetowe

W miodarkach kasetowych ramki z odsklepionymi plastrami umieszcza się w kasetach. W czasie wirowania kasety miodarek składają się w jedną i drugą stronę w wyniku czego nie ma potrzeby przekładania ramek. W trakcie wirowania miód jest wyrzucany z jednej strony plastrów. Następnie wirnik zatrzymuje się i rozpoczyna wirowanie w przeciwnym kierunku. Wtedy kasety samoczynnie się obracają o 180 stopni i miód jest wirowany z drugiej strony plastrów. Jest to tak zwana miodarka kasetowa z automatycznym powrotem kaset. Miodziarki tego typu są najczęściej wyposażone w napęd elektryczny i sterowanie półautomatyczne lub automatyczne. Dzięki zastosowaniu automatu sterującego prędkością, obrotami i czasem wirowania proces wirowania nie wymaga praktycznie angażowania pszczelarza.

Mniej skomplikowaną odmianą jest miodarka kasetowa z ręcznie obracanymi kasetami. Wirówki do miodu tego typu występują w wersjach z napędem ręcznym lub elektrycznym. W tej wersji miodarki kasetowej pszczelarz po odwirowaniu jednej strony ramki musi ręcznie odwrócić kasety aby odwirować drugą stronę ramki. Procedura odwracania kaset o 180 stopni jest czynnością nieskomplikowana i można wykonać ją bardzo szybko niemniej jednak obsługa tego typu miodarki wymaga od pszczelarza wykonania nieco więcej czynności niż obsługa miodarki w pełni zautomatyzowanej. W zamian dzięki uproszczonej konstrukcji i braku rozbudowanej elektroniki można ją nabyć w atrakcyjniejszej cenie nie rezygnując przy tym z porównywalnej funkcjonalności  do droższych miodarek z automatycznym powrotem kaset. Miodarki kasetowe łączą zalety miodarek radialnych i diagonalnych - ramki nie wymagają przekładania, a ich wirowanie w kierunku równoległym do ścian bębna miodarki sprawia że siły odśrodkowe działają prawie jednakowo na cała powierzchnie plastra co ma pozytywny wpływ na dokładne wywirowanie plastrów i dobrą ochronę przed wyłamywaniem plastrów. Miodarki kasetowe są bardzo chętnie wybierane przez pszczelarzy mimo ze nie są najtańszymi urządzeniami.

Niezależnie od typu miodarki można w nich wirować tylko miód nie skrystalizowany w postaci patoki. Należy też pamiętać ze miód zimny z powodu zwiększonej gęstości jest o wiele trudniej wywirować z plastrów w porównaniu do miodu ciepłego. W celu podgrzania plastrów stosuje się różne rozwiązania w tym min. komory grzewcze gdzie przetrzymuje się ramki z plastrami przez kilka godzin w temperaturze ok 30 stopni Celcjusza celem podgrzania i rozrzedzenia miodu w komórkach plastrowych.